در پست های قبلی به علل بروز کمبود ویتامین D، بررسی مشکلات مهم مرتبط با کمبود ویتامین D و آزمایشات و تشخیص های مرتبط با آن پرداختیم. (برای مشاهده نوشته کلیک نمایید). در ادامه به بررسی درمان کمبود ویتامین D و دوز مصرفی آن می پردازیم.

مکمل های ویتامین D

داروهای متنوعی برای رفع کمبود یا کسری ویتامین D موجود است و از میان رایج ترین و قابل دسترس ترین آنها می توان به مکمل ارگوکلسیفرول(ویتامین D2) و کولیکلسیفرول(ویتامین D3) اشاره کرد. اولویت مصرف با ویتامینD3  است زیرا بلحاظ طبیعی بودن باعث افزایش مؤثر سطح ویتامین D  در بدن می شود.

تعیین دوز مصرف

تعیین بهترین دوز مصرف ویتامین D به منظور درمان کمبود ویتامین D بستگی به ماهیت و شدت کمبود این ویتامین دارد و در افرادی که مشکل جذب ویتامین D ندارند عبارتست از:

– افراد با غلظت کمتر از ۱۰ ng/mL (25 nmol/L) : 50000 واحد ویتامین D2  یا D3  خوراکی در یک نوبت یا بیشتر در هفته به مدت ۶ تا ۸ هفته و، از آن پس، ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ (یا بیشتر) قسمت در روز بصورت روزانه.

– افراد با غلظت ۱۰ to 20 ng/mL (25 to 50 nmol/L) : 800 تا ۱۰۰۰ واحد ویتامینD3  خوراکی در روز بصورت روزانه بمدت ۳ ماه. بعضی افراد نیازمند دوز بالاتر هستند. تعیین دوز بهینه برای مصرف ویتامین D نیاز به تشخیص سطح ویتامین D خون (بروش ۲۵(OH)D) و افزایش دوز به تناسب کمبود مشاهده شده دارد. بمجرد افزاش غلظت به سطح نررمال، درمان را می توان با ۸۰۰ قسمت ویتامین D در روز پیگیری نمود.

– افراد با غلظت ۲۰ to 30 ng/mL (50 to 75 nmol/L) : 600 تا ۸۰۰ واحد ویتامینD3  خوراکی در روز.

– بزرگسالان و کودکان با غلظت بیش از۲۰ ng/mL (50 nmol/L)  :  ۱۰۰۰ تا ۵۰۰۰ واحد ویتامینD2  خوراکی در  روز (بسته به سن کو دک) بمدت ۲ تا ۳ ماه.

در افرادی که بیماری مانع از جذب صحیح ویتامین D می شود (بعنوان مثال، بیماری کبد یا کلیه)، دوز مصرف بر حسب مورد تعیین می گردد.

در افرادی که ویتامین D خون آنها در سطح نرمال (>30 ng/mL [≥۷۵ nmol/L]) قرار دارد، دوزی معادل ۸۰۰ واحد ویتامینD  خوراکی در روز توصیه می شود.

آیا به سایر ویتامین ها و املاح معدنی نیز نیاز است؟

در طول دورۀ درمان کمبود ویتامینD ، مصرف روانه ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم برای زنان غیر یائسه و مردان و نیز ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم برای زنان یائسه ضرورت دارد.

کلسیم هم در حالت طبیعی در غذا و هم بصورت مکمل هایی دارویی موجود می باشد.

نظارت بر درمان

با انجام آزمایش ۲۵(OH)D سه ماه بعد از آغاز دورۀ درمان می توان بر سطح ویتامین D نظارت داشت. دوز مصرفی ممکن است متناسب با نتایج آزمایش نیازمند تغییر باشد. تکرار این آزمایش جهت حصول اطمینان از ثمربخش بودن تغییرات بعمل آمده در دوز مصرفی نیز ضرورت دارد.

تأثیرات جانبی

تنها تأثیر جانبی که درمان با ویتامین D ممکن است بدنبال داشته باشد، افزایش بیش از حد این ویتامین در خون (>100 ng/mL or 250 mmol/L) و یا مصرف بی روی ۀ کلسیم در طول دورۀ درمان است. رعایت معیار محاسبات دوز مصرفی و اجتناب از مصرف محصولات گوناگون حاوی ویتامین D حائز اهمیت است (به عنوان مثال، مولتی ویتامین + ویتامین D ).

در مواقعی که سطح ویتامین D  خون بطور فزاینده از حد نرمال فراتر می رود، احتمال افزایش بی رویۀ کلسیم خون و ابتلا به سنگ کلیه تشدید می شود.

پیشگیری از کمبود ویتامین D

همانطور که قبلاً  گفته شد، مقدار ویتامین D مورد نیاز (روزانه) برای عادی نگه داشتن سطح ویتامین D خون بستگی به رنگ پوست، مدت زمان قرار داشتن در معرض تابش نور خورشید، رژیم  غذایی و سوابق پزشکی هر فرد دارد.

بطور کل،  در بزرگسالان، مصرف ۸۰۰ واحد ویتامینD  خوراکی در روز می تواند سطح ویتامینD  خون را در حد عادی نگه دارد. این مقدار دوز برای عادی نگه داشتن سطح ویتامینD  خون در افراد مسن تر که زمان بیشتری را در فضای سرپوشیده سپری می کنند جوابگو نخواهد بود.

 قرار گفتن در معرض تابش نور خورشید برای مدت زمان طولانی و یا گرفتن حمام آفتاب مصنوعی برای تامین ویتامینD  مورد نیاز بدن توصیه نمی شود، زیرا این اقدامات خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد.

دکتر مهدی افضل آقایی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در شهر مشهد دارای بورد فوق تخصصی

انجام آندوسکوپی و کولونوسکوپی در مطب بدون خون ریزی و درد و با پیشرفته ترین وسایل موجود

جهت اخذ نوبت می توانید همه روزه با شماره (۰۵۱)۳۸۷۰۴۰۶۶ و ۳۸۷۰۴۰۶۷ تماس حاصل فرمایید.

آدرس مطب: مشهد- بلوار کوثر- بین كوثر ۲و۴ – ساختمان فارابي – طبقه دوم

متخصص گوارش در مشهد