یکی از راه های تشخیصی بیماری چه در گذشته های دور و چه در حال حاضر، بررسی میزان سفت بودن اعضای بدن است. سفت شدن هریک از اعضای بدن ناشی از بیماری های گوناگون و فراوانی می تواند باشد. مهم ترین آنها سرطان ها میباشند. در گذشته ها بررسی سفتی اعضا از طریق معاینات فیزیکی و لمس کردن (فقط برای اعضای بیرونی بدن، برای اعضای درونی امکان پذیر نبوده) قابل انجام بوده است. در حال حاضر به کمک الاستوگرافی امکان تصویر برداری از اعضای داخلی بدن فراهم شده است.
رزرو آنلاین نوبت الاستوگرافی کبد در مشهد
االاستوگرافی چگونه روشی است؟
الاستیستی یا سفتی (Stiffness ) ویژگی بیولوژیک و مکانیک یک بافت نرم می باشد که وابسته به اجزای مولکولی و ساختمان داخلی آن است. سفتی بافتی (Tissue Stiffness) اعضای بدن انسان با فرآیند های فیزیولوژیک و پاتولوژیک آن ها مرتبط است. در سال های بسیار دور مقدار سفتی بافت از طریق لمس با دست قابل تشخیص بوده که اولین ابزار تشخیصی بعضی از بیماری ها می باشد. مثلا با معاینه دستی پستان می توان توده های درون پستان را لمس کرد و تشخیص داد.
پس از اینکه تکنیک های جراحی به وجود آمد و قبل از اینکه روش های تصویر برداری پیشرفته شود، جراحان عضو را شکاف میدادند ضایعه ی پاتولوژیک را پبدا می کردند و با لمس کردن و فشار دادن آن، طبق تجربه ای که داشتند تخمین می زدند که آن ضایعه چقدر سفت و بدخیم است. علم پزشکی که رفته رفته پیشرفت کرد روشی به نام نمونه برداری سوزنی ابداع شد. نمونه برداری سوزنی روشی تهاجمی بود و خطراتی را به دنبال داشت مثل: درد و خونریزی، عوارض شدید و حتی مرگ بیمار.
پیشنهاد مطالعه: بلع دردناک
الاستوگرافی با فیبرواسکن چه تفاوتی دارد؟
برای اولین مرتبه در جهان، یک شرکت در فرانسه دستگاه الاستوگرافی را ساخت که اسم این دستگاه را فیبرواسکن گذاشت. فیبرو اسکن یک تصویر ثابت از کبد می گیرد و می تواند فیبروز کبدی را اندازه بگیرد. در چندین سال گذشته، الاستوگرافی real time با دستگاه های خیلی پیشرفته سونوگرافی ایجاد شدند که امکان تصویر برداری متحرک از کبد را فراهم آورد. چون از ابتدا انجام الاستوگرافی کبد به نام فیبرواسکن معروف بوده بسیاری از متخصصین بالینی فقط با نام فیبرواسکن آشنا هستند و واژه ی الاستوگرافی برای آنها ناشناس می باشد.
چرانیاز به انجام الاستوگرافی کبد هست؟
در سراسر دنیا میلیون ها آدم با سیروز کبدی دست و پنجه نرم می کنند. شایع ترین علت مرگ و میر بعد از سرطان در آمریکا مربوط به بیماری های گوارشی و کبدی است. نشانه های بیماری کبدی متفاوت است برای برخی افراد بدون علائم و در برخی افراد دیگر علائم زیادی دارد. ۹۰ درصد بیماران کبدی در تقریبا ده سال اولیه علائم خاصی ندارند. اما به مرور که روند تخریب و فاسد شدن کبد افزایش پیدا می کند بیمار با عوارض سیروز کبدی مثل: خونریزی از واریس های مری، اختلال در بافت مغزی، جمع شدن مایع درون شکم و… مواجه می شود. پس باید خیلی مراقب بود که فیبروز تبدیل به سیروز نشود. و زودتر درمان را آغاز کرد. یکی از روش های تشخیصی قابل اطمینان میزان فیبروز کبدی الاستوگرافی است.
تکنیک های الاستوگرافی کبد چیست؟
تکنیک های الاستوگرافی کبد کلا به دو قسمت تقسیم می شوند :
- الاستوگرافی کبد بر پایه امواج (Shear Wave)
- الاستئگرافی کبد بر پایه کشش (Stain Based)
الاستوگرافی کبد براساس امواج (Shear Wave)
این روش، با استفاده از دستگاهی که فیبرواسکن نام دارد انجام می گیرد. که نخستین روش انجام الاستوگرافی کبد است. با این دستگاه امکان بدست آوردن میزان فیبروز کبدی وجود دارد و به همین علت به فیبرواسکن معروف شده است.
الاستوگرافی کبد براساس امواج (Shear Wave)
جهت اندازه گرفتن سرعت امواج Shear Wave دو مکانیسم موجود است:
- (Vibration-Controlled Transient Elastography (VCTE
- (Acoustic Radiation Force Impulse Based Elastography (ARFI
پیشنهاد مطالعه: لاپاراسکوپی کیسه صفرا
چرا ارزیابی فیبروز کبدی اهمیت حیاتی دارد؟
- بیمارانی که هپاتیت نوع B وC دارند، درمان فرد بیمار به درجه فیبروز بستگی دارد.
- فیبروز که پیشرفته تر شود، احتمال بهتر شدن کبد کمتر می شود.
- اگر در مراحل اولیه فیبروز، بیمار دارو مصرف کند و درمان شود امکان بازگشت فیبروز وجود دارد.
درچه مواردی باید انجام الاستوگرافی کبد انجام شود؟
- هپاتیت های ویروسی
- کبد چرب
- الاستوگرافی در توده های کبدی
- سایرموارد الاستوگرافی
آمادگی های قبل از الاستوگرافی کبد
در الاستوگرافی کبد یا فیبرواسکن بیمار بستری نمی شود و درد و خونریزی ندارد. کلا شاید ۱۰ دقیقه زمان ببرد و به صورت سرپایی انجام می شود. جواب این بررسی و تست به سرعت به بیمار تحویل داده می شود. فقط نکته قابل توجه اینجاست که بیمار باید ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشد. و همچنین ممکن است برای تفسیر دقیق تر نتایج الاستوگرافی نیاز باشد که بیمار آزمایشاتی را انجام دهد.
*متخصص گوارش در مشهد*
