در بخش اول این نوشته به بررسی علل بروز و علائم سندروم روده تحریک پذیر  پرداخته ایم. در این بخش به بررسی آزمایشات و درمان سندروم روده تحریک پذیر می پردازیم. در بخش سوم نوشته داروهای سندروم روده تحریک پذیر را به تفصیل بررسی خواهیم نمود. پس در ادامه نوشته با ما همراه باشید.

آزمایشات

اکثر پزشکان یک آزمایش خون معمولی را برای افرادی که مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر هستند تجویز می کنند. این آزمایش ها معمولا نرمال هستند و به این ترتیب می تواند در رد سایر شرایط پزشکی کمک کننده باشند. بعضی پزشکان نیز آزمایشات تهاجمی نظیر سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی را در افراد بالای چهل سال تجویز می کنند.

درمان سندروم روده تحریک پذیر

راه های درمانی متفاوتی برای بیماری IBS وجود دارد. درمان سندروم روده تحریک پذیر اغلب به منظور کاهش درد و سایر نشانه ها انجام می شود و ممکن است حتی نیاز به بیش از یک روش درمانی پیدا کنید.

درمان سندروم روده تحریک پذیر معمولا یک پروسه طولانی مدت است. در طول این فرآیند مهم است که با پزشک خود درباره علائم، نگرانی ها و هرنوع سوابق خانوادگی صحبت کنید.

علائم نظارتی

اولین گام در درمان سندروم روده تحریک پذیر معمولا برای نظارت بر علائم، عادات روزانه روده و عوامل دیگری است که ممکن است بر روی روده تاثیر بگذارد. این امر می تواند به شناسایی عواملی که موجب بدتر شدن علائم سندروم روده تحریک پذیر می شود کمک کند. مثال هایی از این دست مانند لاکتوز و یا عدم تحمل غذا و استرس هستند. یک دفترچه یادداشت روزانه می تواند برای این امر مفید باشد.

تغییرات رژیم غذایی

منطقی است که سعی کنید مواد غذایی را که سندرم روده تحریک پذیر را تشدید می کند از برنامه غذایی روزانه خود حذف نمایید. البته در این زمینه حتما می بایست از پزشک خود کمک بخواهید چرا که حذف مواد غذایی بدون نظارت می تواند علائم را بدتر کند و یا باعث ایجاد مشکلاتی در گروه های غذایی مهم شود.

لاکتوز

بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که موقتا مصرف شیر قطع شود چرا که عدم تحمل لاکتوز بسیار شایع است و می تواند سندروم روده تحریک پذیر را بدتر کند. بیشترین میزان لاکتوز در شیر و بستنی یافت می شود. دوز کمتر این ماده در ماست، کره، پنیر و… است.

تمامی محصولات حاوی لاکتوز باید برای دو هفته قطع شود. اگر علائم IBS بهبود یابد پس منطقی است که لاکتوز از رژیم غذایی حذف شود. اما اگر در نشانه ها بهبودی حاصل نشد می توانید غذاهای حاوی لاکتوز را دوباره از سر بگیرید.

غذاهایی که گاز تولید می کنند

بسیاری از غذاها تنها در روده کوچک هضم می شوند. هنگامی که این غذاها به روده بزرگ می رسند هضم مجددا رخ می دهد و ممکن است باعث ایجاد گاز و یا نفخ شود. حذف این گونه مواد غذایی می تواند در بهبود نفخ و گاز روده موثر باشد.

شایع ترین غذاهایی که تولید گاز می کنند عبارتند از حبوبات مانند لوبیا، انواع خاصی از سبزیجات مانند کلم، گل کلم، کلم بروکلی و ….

علاوه بر این ها برخی از افراد مبتلا به IBS با پیاز، کرفس، هویج، کشمش، موز، زردآلو، آلو، جوانه ها و گندم مشکل دارند.

افزایش فیبر غذایی

افزایش فیبر غذایی با اضافه کردن فیبرهای مکمل به رژیم غذایی بیمار، ممکن است علائم IBS را کاهش دهد. مخصوصا اگر بیمار مبتلا به یبوست باشد این روش بسیار موثر خواهد بود.

همچنین فیبر می تواند در بهبود علائم افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر اسهال غالب مفید باشد چرا که می تواند مدفوع را قوام ببخشد.

مکمل فیبری که عمدتا از از فسیلیوم و یا متیل سلولز تشکیل یافته می تواند برای مواقعی که اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی دشوار است، روش خوبی به حساب بیاید.

مکمل های فیبر باید با دوز کم شروع شوند و به آرامی در عرض چند هفته افزایش پیدا کنند تا نشانه های گاز بیش از حد روده را کاهش دهند.

البته مصرف فیبر ممکن است برخی از افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر را بیشتر اذیت کند و باعث بروز نفخ در آن ها بشود. اگر این اتفاق رخ دهد بهتر است که مصرف فیبر کاهش پیدا کند و درمان هایی برای یبوست نیز برای فرد در نظر گرفته شود.

درمان های روان شناختی

استرس و اضطراب ممکن است علائم بیماران مبتلا به IBS را بدتر کند. بهترین روش برای کاهش استرس و اضطراب بستگی به وضعیت و شدت علائم بیماری دارد. بهتر است با پزشک خود درباره نقش احتمالی استرس و اضطراب در علائم خود مشورت نمایید و باهم تصمیم بگیرید که بهترین شیوه عمل کدام است؟

بعضی افراد از مشاوره و یا داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب بهره می برند. درمان های دیگر مانند هیپنوتیزم و درمان رفتار شناختی نیز ممکن است مفید باشد.

هیپنوتیزم که همان آگاهی تغییریافته است به شما این امکان را می دهد که دور از اضطراب و استرس بر روی کار خود تمرکز کنید. هیپنوتیزم می تواند توسط پزشک انجام شود و یا حتی خود شما می توانید هیپنوتیزم را آموزش ببینید.

درمان شناختی رفتاری به شما کمک می کند تا در یک دوره زمانی محدود بر روی یک مشکل خاص تمرکز کنید. شما یاد خواهید گرفت که چگونه با افکارتان به استرس و اضطراب غلبه کنید و یاد می گیرید که چطور می توانید این افکار را تغییر دهید.

مشارکت در گروه های ورزشی نیز می تواند ایده خوبی باشد.

بسیاری از بیماران دریافته اند که ورزش روزانه در حفظ سلامتی آن ها مفید است. همچنین ورزش می تواند اثرات مطلوبی را بر روی روده ها داشته باشد.

 به شما توصیه می شود که بخش بعدی این نوشته را که در مورد داروهای سندروم روده تحریک پذیر است و مفصلا به شرح آن پرداخته ایم را نیز مطالعه کنید. برای مطالعه بخش بعدی این نوشته کلیک کنید.

دکتر مهدی افضل آقایی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در شهر مشهد دارای بورد فوق تخصصی

آندوسکوپی و کولونوسکوپی در مطب با کمترین هزینه و بهترین کیفیت برای رفاه حال بیماران عزیز

جهت اخذ نوبت می توانید همه روزه با شماره (۰۵۱)۳۸۷۰۴۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.

آدرس مطب: مشهد- بلوار کوثر- بین كوثر ۲و۴ – ساختمان فارابي – طبقه دوم

متخصص گوارش در مشهد