
پیشگیری و درمان زخم معده
زخم معده یکی از رایجترین مشکلات افراد در جوامع مختلف و با آداب تغذیه متفاوت است. این بیماری شایع باعث اختلال در روند طبیعی زندگی افراد و ایجاد دردها و مشکلات متعددی میشود. از آنجایی که قسمت اعظم فرآیند هضم غذا در این بخش از بدن اتفاق میافتد، بنابراین غذا خوردن که یک امر طبیعی و ضروری محسوب میشود، با مشکلات فراوانی انجام خواهد شد. با پیشرفت علم و مطالعات گسترده انجام شده در خصوص رفتار معده و مشکلات آن، راههای گوناگونی برای کاهش دردهای معده، پیشگیری از ایجاد زخم و در برخی موارد، زخمهای خوش خیم معده عنوان شدهاست. باید توجه کنید که در صورت چشمپوشی از اصول و مراقبتهای لازم شما نیز ممکن است به این بیماری دچار شوید. همچنین در صورت تداوم این اختلال در شخص، بیماری وارد فازهای بعدی شده و در نهایت ممکن است به سرطان معده نیز منجر شود. در این مقاله به بررسی معده و ساختمان آن، زخم معده، علائم زخم معده، راههای دارویی درمان زخم معده، پیشگیری از زخم معده، طب سنتی و درمان زخم معده خواهیم پرداخت.
معده
برای فهمیدن دقیق بیماری زخم معده و نحوه کنترل و درمان این اختلال، باید ابتدا بدانید معده شامل چه بخشی است و در کجا قرار گرفته است. معده بخشی از دستگاه گوارش انسان است. این بخش دارای یک ساختار ماهیچهای است که تو خالی بوده، وظیفه هضم مواد غذایی وارد شده به آن با استفاده از آنزیمهای مختلف را دارد. معده دقیقا بین مری و روده کوچک قرار گرفته است. یعنی ابتدای آن از بالا به انتهای مری و انتهای آن از پایین به ابتدای روده کوچک یا همان دوازده متصل است. بنابراین توسط یک ورودی و یک خروجی به مری و روده متصل شده است.
غذا پس از جویده شدن توسط مری وارد معده میشود. معده محلی است که تمامی مواد غذایی خورده شده برای مدتی در آن انباشته شده تا عمل هضم روی آن صورت گیرد. در مدت زمانی که غذا در معده قرار دارد، معده با استفاده از اسید و آنزیمهای منحصر به فرد خود، موجب هضم آن میشود. در واقع فرآیند هضم غذا در معده با استفاده از اسید معده، آنزیمهای مختلف، حرکات ویژه معده که همان انقباضات ماهیچههای آن است، مواد غذایی خورد شده را تبدیل به تودههایی بسیار ریز و در نهایت محلول شکل در میآورد. اما این ابتدای راه است. کار اصلی معده زمانی شروع میشود که کربوهیدراتها و پروتئینهای موجود در مواد غذایی دریافت شده را شکسته و توده غذایی محلول را به مادهای به نام کیموس تبدیل کند. کیموس همان شیره معده است که در بازههای زمانی معین توسط معده به سمت روده کوچک هدایت میشود. کیموس معده ترکیب غذای هضم شده با اسید معده و آنزیمهای مختلف آن است که بسیار غلیظ بوده و حالت روان و سیالی دارد. کیموس دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مناسبی است که اجازه ورود به روده را پیدا میکند تا فرایند جذب مواد معدنی و سایر مواد مفید و مورد نیاز بدن توسط روده انجام گیرد.
اما معده در کجا قرار گرفته است؟
معده دقیقا در زیر دیافراگم قرار گرفتهاست. در بخش جلویی معده اندامهایی مانند کبد، دیواره قدامی شکم و همچنین ادامه دیافراگم قرار دارد. اما در پشت ماهیچه معده، اندامهایی چون پانکراس، کلیه چپ، طحال، غدد فوق کلیه و روده قرار دارند. ابتدا و انتهای معده دارای دو ساختار کاملا متفاوت است. یک سمت معده به شکل مقعر و سمت مقابل محدب شکل است. این دو بخش با نامهای خمیدگی نام گذاری شدهاند . در راقع سمتي كه حالت مقعر دارد، خميدگي كوچك و بخشي كه حالت محدب دارد، خميدگي بزرگ معده ناميده ميشود. معده در داراي چينهاي طولي فراواني است كه وظيفه آن نگهداري از پوشش مخاطي معده در زمان خالي بودن آن درون خود است. اين چينهاي متوالي و متعدد راگا نام گرفتهاند. نكته قابل توجه اين است كه زماني كه معده با مواد غذايي پر ميشود، اين چينها باز شده و پوشش مخاطي نيز آزاد ميگردد.
ساختار و بخشهاي مختلف معده
كارديا: همانطور كه در قسمتهاي قبلي گفته شد، ابتداي معده توسط كه لوله كوچك به مري متصل ميشود. اين بخش داراي يك دريچه است. به اين دريچه وقسمت ابتدایی معده كارديا ميگويند. وظيفه كارديا جلوگيري از ورود مواد موجود درون معده به مري و بازگشت آن به دهان است. بنابراين از بازگشت ترشحات معده و مواد غذايي موجود در آن به مري جلوگيري ميكند. كارديا به طور طبيعي باعث هدايت مواد غذايي از مري به معده ميشود.
فوندوس: معده بزرگ ميشود. شايد جملهاي ساده و در عين حال تعجب برانگيز باشد. اما بايد بدانيد كه معده در زمان ورود مواد غذايي با افزايش حجم خود، باعث ورود مواد بيشتر به درون خود ميشود. فوندوس بخشی است که قادر به به افزایش حجم معده با انبساط ماهیچههای خود است. فوندوس دقیقا بالاییترین قسمت دیواره معده یا همان طاق معده است. بعد از اینکه غذا وارد معده شد، فوندوس پر از حبابهای گاز میشود.
آنتروم: در انتهای معده بخشی به نام آنتروم قرار گرفتهاست. این بخش دارای یک شکل باریک و شبیه قیف است. دیواره این بخش نیز با ماهیچههای قوی و ضخیم احاطه شده است.
کانال پیلوری: آنتروم توسط یه کانال کوچک به نام کانال پیلوری باعث اتصال معده به دوازدهه یا همان ابتدای روده کوچک میشود.
کانال پیلوری باریکترین بخش معده است. این همان قسمتی است که موجب ورود کیموس معده به دوازدهه میشود. و کیموس را از معده خارج میکند. قطر این بخش حدود ۲ سانتیمتر بوده و با حلقههای بسیار ضخیم و قوی ماهیچههای که شکل صافی دارند پوشیده شده است.
زخم معده
زخم معده یا همان پپتیک اولسر توسط یک آسیب خوش خیم در معده به وجود میآید. در گذشته و قبل از اینکه شناخت کاملتری روی این بخش حاصل شود، پزشکان و طبیبان تصور میکردند که زخم معده حاصل استفاده بیش از اندازه از ادویهها، مواد غذایی تند، شغلها و کارهای پر استرس است. اما با بررسیهای بیشتر نتایج جالب و جدیدی حاصل شد. پزشکان امروزه معتقدند که زخم معده حاصل فعالیت یک باکتری با نام هیلکوباکترپیلوری است که موجب آلوده شدن معده میگردد.
ممکن است که تغذیه و روش زندگی ناسالم موجب افزایش این ناراحتی و بدتر شدن حال بیمار شود، اما باعث شروع آن نمیشود. در واقع آنچه که موجب پدید آمدن زخم معده میشود، عمدتا هیلکوباکترپیلوری است.
اما هیلکوباکترپیلوری از کجا وارد معده میشود؟
این باکتری مشهور در بزاق دهان وجود دارد. اگر از غذای نیمه کاره دیگران تناول کنید و یا از ظروف آلوده دیگران استفاده کنید، باعث ورود این باکتری به دورن معده خود میشوید. این باکتری پس از ورود به معده از طریق مدفوع دفع میشود و میتواند از طریق دهان دیگران را آلوده کند
علل ایجاد زخم معده و یا تشدید آن
یکی از مهمترین دلایل ایجاد زخم معده، عفونت در این ناحیه است. همانطور که بیان شد، التهاب عفونت معده توسط فعالیت یک باکتری به نام هیلکوباکترپیلوری ایجاد میشود. این باکتری توسط برخی از عوامل مانند خوردن و اشامیدن مواد غذایی الوده، عدم رعایت مسائل بهداشتی ، دست دادن و …. منتقل میشود
این باکتری به دیولره معده چسبیده و تکثیر کرده و رشد میکند. در ادامه فعالیت این باکتری در این ناحیه و تغذیه از این اندام، باعث ایجاد زخم در نواحی مختلف معده میگردد.
از دیگر علائم ایجاد و یا تشدید کننده زخم معده میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- استفاده از برخی از داروهای شیمیایی مانند آسپرین، ناپروکسن، دیکلوفناک و داروهای مشابه آن
- مصرف الکل و انواع مواد مخدر
- کشیدن سیگار و قلیان
- رژیمهای غذایی طولانی مدت که موجب خالی شدن معده و احساس گرسنگی میشوند.
- استفاده از غذاهای چرب، اسیدی و در کل رژیم غذایی نامناسب
- پرخوری و عدم رعایت آداب غذا خوردن مثل جویدن صحیح غذا
- استفاده از انواع کافئینها مانند قهوه
اضطراب، استرس، هیجان و شرایط مشابهی که باعث مشکلات روحی و روانی در فرد گردد از جمله عواملی هستند که در دراز مدت و با توجه به پیش زمینه ژنتیکی بیمار، قادرند تا زمینه ایجاد بیماری زخم معده را فراهم کرده و در صورت ابتلا آنرا تشدید کنند.
آیا مصرف داروها باعث زخم معده میشود؟
مصرف بسیاری از داروها باعث تحریک معده و ایجاد زخم در آن میشوند. به طور مثال، داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین، ناپروکسن و داروهایی از این قبیل باعث تشدید زخم معده و افزایش احتمال ایجاد آن خواهند شد. از طرفی داروهایی که برای درمان بیماری ورم مفاصل یا همان آرتریت مصرف میشوند نیز موجب افزایش احتمال بروز این بیماری میگردند. بنابراین قبل از مصرف این داروها حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید و به هیچ وجه اقدام به خود درمانی نکنید. چرا که ممکن است باعث ایجاد عوارض جبران ناپذیری بر روی دستگاه گوارش خود شوید.
انواع زخم پپتیک
زخم های پپتیک دارای انواع گوناگونی است که به طور معمول آنرا بر اساس محل آسیب نام گذاری میکنند. در این بخش به معرفی انواع زخ پپتیک میپردازیم:
زخم پپتیک به سه دسته طبقهبندی میشود.
- زخم دیوار معده: همانطور که از نام آن پیداست، این زخم دقیقا دیواره معده را مورد هجوم قرار داده و آسیب اصلی بر روی دیواره معده ایجاد میگردد. با ایجاد زخم بر روی این قسمت، ناراحتیهای گوناگونی ایجاد میشود که درد و مشکلات بلع و هضم غذا از جمله آنهاست.
- ۲. زخم دوازده یا اثنی عشر: محل ایجاد این زخم دقیقا برعکس زخم مری است. در زخم مری، آسیب در ابتداییترین بخش معده و در محل ورود غذا به معده ایجاد میشد. اما در زخم اثنی عشر، زخم در محل خروج غذا از معده ایجاد میگردد. به زخمی که در ناحیه دوازده یا اثنی عشر ایجاد گردد، زخم دوازده گفته میشود.
نشانههای زخم معده
زخم معده یک علامت رایج و بسیار مهم دارد. آن علامت درد سوزشی از ناحیه جناغ سینه تا بالای ناف است. علت ایجاد این درد نیز برخورد اسید معده با محل زخم است که باعث ایجاد سوزش و درد در ناحیه مذکور میگردد. این درد و سوزش به طور معمول حدود یک ساعت بعد از خوردن غذا آغاز شده و در موارد حادتر ممکن است تا ساعتها ادامه یابد. دردهایی که به واسطه زخم معده ایجاد میشوند، شبها افزایش یافته و حتی ممکن است شخص مبتلا را از خواب نیز بیدار کنند. علت این امر نیز خالی بودن معده است. معده در ساعات آخر شب و در زمان خواب، خالی میشود. با خالی شدن معده، اسید بیشتری با زخم برخورد کرده و موجب افزایش درد و ناراحتی در بیمار میگردد. در برخی از موارد دردهای بسیار زیاد بوده و نیاز به دارو دارند. چرا که تحمل آنها تقریبا غیر ممکن است.
بنابراین واضح است که افراد با زخم معده باید توجه کنند که گرسنه نمانده و فضای معده آنها خالی نماند. این بیماری ممکن است با استفاده از دارو و تغذیه سالم برای مدتی خاموش شود. در این زمان بیمار تصور میکند که درمان شدهاست. اما چنین نیست. علائم زخم معده حتی پس از رفع، ممکن است مجدد در ماههای آتی عود کند. پس باید همواره به این بیماری توجه کرده و تحت نظر پزشک باشید.
زخم معده در مراحل اولیه ابتلا به این بیماری ممکن است خفیف و دردهای پراکنده باشد. این درد و سوزش مخصوصا در زمانی که معده خالی است، شدیدتر میشود. با ادامه این روند و عدم اقدام برای درمان بیماری، علامتهای دیگری به غیر از درد و سوزش نیز اضافه خواهند شد. از علائم دیگری که نشان دهنده پیشرفت این بیماریست میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا آوردن خون که معمولا به رنگ سیاه و قرمز است.
- مشاهده خون در مدفوع
- تیره شدن مدفوع به رنگ سیاه
- حالت تهوع و در ادامه استفراغ (ممکن است در ابتدا استفراغ معمولی و با ادامه بیماری، خونی باشد)
- کاهش وزن به علت تغییر در اشتها و یا بدون دلیل
- احساس درد در قفسه سینه
- احساس خستگی و بیحالی
- سرگیجه
- سوء هاضمه
- احساس ترش کردن و برگشتن غذا و اسید به دهان
- باد گلو و یا سکسکههای طولانی مدت که معمولا بعد از صرف غذا اتفاق میافتد.
- افزایش درد و بیدار شدن از خواب
نکته مهم در خصوص تشخیص این بیماری، مراجعه به متخصص است. از آنجاییکه علائم زخم معده مشابه با بیماریهای دیگر مانند ناراحتیهای قلبی است، بنابراین برای تشخیص دقیق بیماری و درمان آن به جای خود درمانی، حتما باید به یک متخصص مراجعه کنید.
نحوه تشخیص زخم معده
پزشک با معاینه بالینی ابتدا به دنبال علائم تایید کننده زخم معده میگردد. وی ابتدا از پرسیدن سوالات مختلف که او را به علائم زخم معده نزدیک میکند، شروع میکند. اگر تشخیص اولیه، زخم معده باشد، برای بررسی وضعیت زخم و پیشروی بیماری از آزمایش خون و آندوسکوپی استفاده میشود.
آندوسکوپی برای تشخیص زخم معده: برخی از پزشکان با مشاهده علائم بیمار و بررسی و ضعیت اولیه وی، از آندوسکوپی برای تایید یا رد زخم معده کمک میگیرند. در آندوسکوپی از یک لوله بسیار باریک برای بررسی داخل معده کمک میگیرندسر این لوله مجهز به یک دوربین بسیار کوچک است. با عبور لوله از دهان بیمار، آنرا وارد معده کرده و با استفاده از یک مانیتور، فضای داخلی معده را مشاهده میکنند. نکته قابل توجه در این مورد این است که، پزشک با استفاده از نمونه برداری (برداشتن یک بخش بسیار کوچک از معده) به بررسی بیشتر و از جمله وجود عفونت هلیکوباکتر میپردازد. این نمونه کوچک، از لایه درونی معده برداشته میشود.
تست تنفسی و آزمایش خون برای تشخیص عفونت معده: همانطور که گفته شد، یکی از دلایل ایجاد زخم معده و در واقع مهمترین عامل بروز این بیماری، فعالیت باکتری هیلکوباکترپیلوری است. برای تشخیص وجود این باکتری و میزان آن از تست تنفسی و یا آزمایش خون کمک میگیرند. اما چه زمانی تست تنفسی و آزمایش خون به جای آندوسکوپی برای بیمار انجام میشود؟
اگر سن بیمار کم باشد و تنها درد معده و یا کمی سوزش داشته باشد و همچنین، علائم زیر را نداشته باشد، پزشک برای تشخیص بیماری از آزمایش خون و یا تست تنفس استفاده میکند.
- حالت تهوع شدید و مکرر
- استفراغ مداوم
- احساس اشکال در بلع (اگر در هنگام خوردن غذا دارو و … با مشکل قورت دادن و فرو بردن غذا مواجه نشده باشد)
- کاهش وزن نداشته باشد.
- با کم خونی مواجه نشود.
نکته قابل توجه در خصوص بیماران بالای ۴۰ سال این است که، اگر علائم فوق در هر کدام از این بیماران مشاهده شود، پزشک برای تشخیص بیماری حتما از آندوسکوپی استفاده میکند. این علائم با مشابه با علائم سرطان معده نیز هستند و از آنجاییکه سرطان معده یک بیماری رایج در کشور ماست، بنابراین حتما باید از آندوسکوپی برای تشخیص به موقع این بیماری استفاده شود.
چه راههایی برای درمان زخم معده وجود دارد؟
به طور کلی برای کنترل این بیماری از دو روش طب سنتی و همچنین روش درمان دارویی کمک میگیرند. در این بخش به بررسی راههای کنترل بیماری با استفاده از درمان دارویی میپردازیم:
بعد ازاینکه تشخیص داده شود که فضای معده بیمار با هیلکوباکترپیلوری آلوده شدهاست، پزشک برای کنترل این باکتری از داروهای آنتی بیوتیک استفاده میکند. از آنجایی که این باکتری باعث عفونت در معده میشود، بنابراین استفاده از آنتیبیوتیکها موجب کنترل و کاهش این باکتری میشود. برای کنترل سایر علائم موجود در بیمار مانند درد، همزمان از داروهای دیگری مانند، فاموتیدین، امپرازول و … نیز کمک گرفته میشود.
اگر بیماری آنقدر پیشرفت کرده باشد که باعث بروز زخمهای شدید و خونریزی معده شود، پزشک از آندوسکوپی برای بستن زخمها (سوزاندن آنها) کمک میگیرد. در صورتیکه آندوسکوپی و این روش بستن زخم پاسخگو نباشد، برای ادامه کنترل بیماری، از جراحی استفاده میشود.
بنابراین همانطور که مشخص است، به علت احتمال پیشرفت این بیماری و یا تشخیص اشتباه توسط فرد، باید از خود درمانی پرهیز کرده و حتما به پزشک مراجعه کنید. از طرفی برخی از علائم این بیماری کاملا مشابه با ناراحتیهای قلبی است. پزشک در صورت مشاهده علائم خاص مانند درد در قفسه سینه، انجام نوار قلب را برای بیمار مشخص میکند. در صورت رد هرگونه بیماری قلبی، ادامه آزمایشات برای تشخیص زخم معده تجویز شده و بررسیها در این زمینه انجام میگیرد.
نکته قابل توجه در خصوص این بیماری این است که، در برخی از بیماران، زخم معده علائم بسیار جزیی و حتی بدون علامت است. با پیشرفت بیماری و عدم توجه به آن ممکن است دچار خونریزیهای شدید و حتی سوراخ شدن دیواره معده نیز شوید. اگر زخم پیشرفت کند، مشکلاتی مانند انسداد معده نیز ایجاد میشود. در این حالت تهوع و استفراغ افزایش یافته و مانع از غذا خوردن بیمار نیز میگردد.
اما همانطور که بیان شد، راههای سنتی نیز برای کنترل و یا تسریع روند درمان به عنوان درمان کمکی و نه درمان اصلی نیز وجود دارد. از جمله این روشها میتوان به موارد اشاره کرد:
- استفاده از عسل: عسل یک ماده غذایی بسیار مفید و موثر در کنترل زخم معده است. این ماده غذایی دارای خواص آنتی باکتریال بوده و باعث تمیز کردن فضای معده میشود. میتوانید یک قاشق عسل را بدون نان و به صورت ناشتا روزانه میل کنید تا به پوشاندن زخمهای موجود در دیواره معده کمک کند. برای مشاهده تاثیر عسل بر روی بهبود بیماری، باید حداقل یک ماه به صورت روزانه این روش را امتحان کنید.
- موز: موز یکی از میوههایی که به شدت دارای خاصیت ضد باکتریایی میباشد. این میوه باعث کنترل فعالیت باکتریهای معده شده و همچنین باعث کاهش اسید معده نیز میگیردد. بنابراین از التهابات معده کاسته و بهبود بیمار کمک میکند. برای درمان توسط این میوه، حتما باید روزانه سه عدد از آنرا استفاده کنید. برای هضم راحتتر موز میتوانید از انواع اسموتی این میوه کمک بگیرید.
- بابونه: یکی از انواع گیاهانی که به درمان زخم و ورم معده کمک میکند، گیاه بابونه است. افراد مبتلا به بیماریهای معده با استفاده از جوشانده این گیاه میتوانند روند بهبود را تسریع بخشند. یک لیوان جوشانده بابونه که ترجیحا غلیظ هم باشد، برای درمان زخم معده و یا ورم معده بسیار موثر است. میتوانید چهار قاشق غذاخوری از این گیاه را در یک لیوان آب جوش بریزید و صبحها قبل از صبحانه (ناشتا) از آن استفاده کنید. پس از مصرف این جوشانده بهتر است در رختخواب خود به پشت دراز بکشید و سپس بعد از ۱۵ دقیقه صبحانه خود را میل کنید. استفاده از این روش طب سنتی در دو هفته، موجب بهبود وضعیت بیمار میشود.
- نارگیل: نارگیل نیز یکی دیگر از انواع میوههاست كه شير و آب آن داراي خواص آنتی باکتریال است. برای کنترل زخم معده و دردهای ناشی از آن باید حداقل به مدت یک هفته از شیر نارگیل استفاده کنید. این کار باعث کنترل زخم و ارام کردن ان میشود.
- شنبلیله: این گیاه تاثیر بسزایی در روند خنک کردن بدن دارد. دمنوش شنبلیله که با استفاده از دانههای این گیاه و آب جوش تهیه میشود، یکی از روشهای کنترل زخم معده است. فقط برای تهیه این دمنوش باید ابتدا دانه یا بذر این گیاه را در آب خیس کنید. پس از خیس کردن دانههای این گیاه مشاهده خواهید کرد که یک مایع لعابدار بر روی دانهها ایجاد میشود. نوشیدن این مایع لعابدار باعث تشکیل یک غشای محافظ بر روی دیواره روده و معده میگردد. این امر موجب میشود تا دردهای معده که ناشی از التهابات و زخم هستند تسکین یابند.
- چای زنجبیل: این چای نیز یکی از تجویزهای طب سنتی است که موجب درمان زخم معده میشود. برای درست کردن آن باید یک قاشق چایخوری از پودر خشک زنجبیل و یا دو قاشق چایخوری زنجبیل که قبلا آنرا رنده کردهاید استفاده کنید. یکی از این دو مورد که بیان شد را در یک قوری پر از آب بریزید. اجازه دهید تا مخلوط به مدت پنج دقیقه با حرارت ملایم گرما ببیند. در نهایت با استفاده از عسل میتوانید آنرا شیرین کرده و برای تسکین دردهای این بیماری از آن استفاده کنید.
- نکته قابل توجه در خصوص زنجبیل این است که هرچه این مخلوط بیشتر بماند، و اصطلاحا دم بکشد، تندتر میشود. میتوانید چای زنجبیل را پس از خنک شدن درون یک ظرف مجزا در یخچال نگهداری کنید و آنرا مانند یک نوشیدنی سرد نیز مصرف کنید.
- شربت زنجبیل: برای درست کردن این شربت نیاز است تا کمی زنجبیل را رنده کرده و آنرا با عسل (ترجیحا طبیعی) مخلوط کنید. مخلوط را درون یک ظرف در بسته ریخته و آنرا در یخچال قراردهید.
- سیر: یکی از مواد غذایی که به شدت دارای خاصیت آنتی باکتریایی است، سیر است. استفاده از سیر همراه با غذا باعث درمان زخمهای معده میشود. معجزه اصلی سیر درمان زخمهای کهنه و حتی مزمن است.
- شیرین بیان: شیرین بیان معروفترین گیاهی است که برای درمان انواع زخم معده و بیماریهای آن استفاده میشود. از این گیاه در ساخت بسیاری از داروهای کنترل و درمان زخم معده استفاده میشود. تنها نکتهای که موجب منع از مصرف این گیاه درمانی میشود، قابلیت آن در افزایش فشار خون است. افرادی که دارای بیماریهای قلبی – عروقی و یا فشار خون بالا هستند، باید این گیاه را تحت نظر پزشک معالج خود مصرف کنند. نکته دیگر در مصرف این گیاه، میزان استفاده از آن است. در صورت استفاده بی رویه از شیان بیان ممکن است دچار ورم مفاصل شوید.
راههای پیشگیری از بیماری زخم معده
برای پیشگیری از زخم معده، ابتداییترین راه، رعایت صحیح رژیم غذایی است. حذف غذاهای پر ادویه، پر چرب و مضر میتواند نقش بزرگی در کنترل و یا جلوگیری از بروز این بیماری بازی کند. اما روشهای مفید و مهمی دیگری نیز برای جلوگیری از بروز زخم معده وجود دارد. در زیر به بررسی این راهها میپردازیم:
- مصرف غذا به میزان کم و در بازههای زمانی بیشتر
- جویدن کامل غذا (این امر موجب میشود تا فرآیند هضم به شکل کاملتری انجام گیرد)
- عدم نوشیدن یا خوردن مایعات و یا غذاهای بسیار داغ و یا بسیار سرد
- کنترل و تمرکز بر روی روح و روان و جلوگیری از عصبانیت
- پرهیز از ستفاده از انواع مواد مخدر مانند سیگار و قلیان
- استفاده از انواع برنج به میزان کم و بدون چربی
- جلوگیری از خالی ماندن معده
- تلاش برای مصرف مواد غذایی سالم در پنج وعده با فاصله
- استفاده از یک پیاز خام متوسط در زمان خوردن غذا
۱۰ استفاده از انواع گوشت قرمز یا سفید به شکل آبپز و یا کبابی
- عدم نوشیدن چای پررنگ و یا جوشیده
- پرهیز از مصرف نوشیدنهایی مانند قهوه، نوشابه و مواردی مانند انها
- جلوگیری از مصرف انواع ادویه مانند خردل، فلفل تند، زنجبیل، میخک
- استفاده از شیر کم چرب به شکل روزانه (اگر به لاکتوز حساسیت ندارید)
- پرهیز از مصرف انواع کنسروها مانند تن ماهی
- نوشیدن آب با فاصله زمانی یک ساعت برای کنترل اسید معده و شستشوی فضای آن
- خودداری از مصرف فست فودها و غذاهای آماده مانند سوسیس و کالباس
- عدم مصرف نانهای حجیم و برشته نشده
انواع بیماریهای دستگاه گوارش مخصوصا زخم معده باعث اختلال در روند طبیعی زندگی افراد میگردد. این بیماریها قادرند تا در صورت عدم درمان، پیشرفت کرده و مشکلات حاد و مختلفی را ایجاد کنند. قطعا پیشگیری از ابتلا به زخم معده و یا کنترل آن در مراحل اولیه تاثیر بهتری را خواهد داشت. از آنجایی که تمامی مواد غذایی دریافت شده توسط بدن برای هضم و جذب املاح و مواد مغذی، وارد معده میشوند، بنابراین سلامتی این اندام بسیار مهم است. علاوه بر عوامل ژنتیکی و وراثتی که ممکن است باعث بروز این بیماری شود، عادات غذایی نامناسب و عدم رعایت نکات بهداشتی نیز در شکلگیری این اختلال موثر است. زخم معده به طور عمده از فعالیت و تکثیر یک باکتری ویژه در این ناحیه پدید میآید. با رعایت اصول تغذیه و بهداشت میتوان تا حد زیادی از فعالیت این بیماری جلوگیری کرد. همچنین طب سنتی در بهبود روند فعالیت این اندام بسیار موثر است . استفاده از میوهها و گیاهان با خاصیت ضدباکتریایی، باعث از جلوگیری از انواع زخم معده و حتی کنترل و بهبود آن میشوند. با این حال برای مشخص شدن شدت بیماری و دریافت راهنماییهای صحیح در خصوص کنترل و بهبود اآن حتما باید به پزشک متخصص مراجع کنید تا علاوه بر رژیم غذایی مناسب از داروهای مخصوص این بیماری نیز استفاده کنید.
*متخصص گوارش در مشهد*