حالت تهوع و استفراغ : تهوع هنگامی است که شما احساس می کنید که ممکن است مواد غذایی را بالا بیاورید اما استفراغ زمانی است که شما واقعا آن بالا می آورید. این ۲ نشانه می توانند با هم اتفاق بیفتند. اما گاهی اوقات افراد بدون احساس تهوع استفراغ می کنند و بعضی افراد تنها حالت تهوع دارند آن هم بدون اینکه استفراغ نمایند.

چه چیزی موجب به وجود آمدن حالت تهوع و استفراغ می شود؟

شايعترين علل عبارتند از:

• مسمومیت غذایی – مسمومیت غذایی زمانی اتفاق می افتد که غذای خورده شده بد بوده است. این مسئله ممکن است باعث ایجاد عفونت در معده شود. عفونت های اینچنینی اغلب باعث اسهال نیز می شود. دیگر انواع عفونت هایی که روی معده یا روده تاثیر می گذارند نیز می توانند موجب تهوع و استفراغ شوند.
• سرگیجه یا دریازدگی – اگر شما در یک قایق یا ماشین درحال حرکت باشید ممکن است این امر برای شما اتفاق بیفتد. همچنین این اتفاق می تواند زمانی رخ دهد که چیزی اشتباها به درون گوش شما وارد شده باشد که روی تعادل تاثیر بگذارد.
• داروها – بسیاری از داروهای مختلف می توانند موجب تهوع یا استفراغ شوند. بعضی از داروهای ضد افسردگی، آنتی بیوتیک ها، ویتامین ها، قرصهای کنترل قند خون و داروهای افرادی که برای درمان سرطان تحت شیمی درمانی قرار می گیرند، و یا افرادی که تحت بیهوشی بوده اند اغلب سبب بروز حالت تهوع یا استفراغ می شوند.
• بارداری – بسیاری از زنان باردار حالت تهوع و استفراغ دارند. گاهی اوقات حتی به آن «بیماری صبحگاهی» هم می گویند، اما میتواند در هر زمان از روز اتفاق بیفتد.
• بیماری ریفلاکس معده – GERD ریفلاکس معده وضعیتی است که سبب می شود مایعاتی که در معده قرار دارد، به مری بازگشت کند. این پدیده گاهی اوقات باعث بروز حالت تهوع می شود.
• مشکلات معده یا روده – در برخی افراد، معده و روده مواد غذایی را از مسیری که می بایست منتقل شوند منتقل نمی کنند. در بعضی موارد دیگر روده ها می توانند مسدود شوند. هر دوی این مشکلات می توانند موجب تهوع یا استفراغ شوند.
• سردردهای میگرنی – برخی افراد مبتلا به سردرد میگرنی، حالت تهوع و استفراغ دارند.
• الکل – نوشیدن بیش از حد الکل موجب تهوع و استفراغ می شود.

آیا باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر علائم شما بیش از یک یا دو روز طول بکشد، یا بسیار شدید باشند، باید به پزشک مراجعه نمایید. همچنین در صورت بروز هرکدام از علائم زیر می بایست به پزشک مراجعه نمایید.

• درد در قفسه سینه و یا در شکم دارید
• خون یا چیزی که مانند قهوه است در استفراغ شما دیده می شود
• مدفوع خونین و یا مدفوع سیاه رنگ که مانند قیر باشد
• تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتی گراد داشته باشید.
• سردرد شدید یا گردن درد داشته باشید
• احساس خستگی شدید داشته باشید و یا به سختی از خواب بیدار شوید.
• علائم کم آبی را در خود مشاهده کنید (به این معنی که بدن شما مقدار زیادی آب را از دست داده است).

نشانه های کم آبی عبارتند از:

• احساس خستگی بسیار زیاد
• احساس تشنگی و یا داشتن دهان و یا زبان خشک
• گرفتگی عضلات
• سرگیجه
• گیجی
• ادرار زرد تیره رنگ و یا عدم نیاز به ادرار کردن بیش از ۵ ساعت

چه می توان کرد تا احساس خوبی داشت؟

در صورت دنبال کردن دستورالعمل های زیر می توانید تا حد زیادی از بروز مشکلات جلوگیری نمایید.

• در صورت امکان مایعات زیاد مصرف نمایید

سعی کنید غذا بخورید، اما از غذاهایی که دارای مایعات بیشتری است شروع کنید. مثال های خوب مانند سوپ و ژله است. همچنین می توانید غذاهای نرم و ملایم مانند ماست ساده را امتحان کنید. غذاهایی که دارای کربوهیدرات هستند، مانند نان و کراکرهای نمک، می تواند معده را تا حدی التیام بخشد. برخی از افراد همچنین دریافتند که زنجبیل به درمان حالت تهوع کمک می کند. شما باید از غذاهایی که دارای چربی زیادی هستند اجتناب کنید. چرا که  این غذاها می توانند تهوع را بدتر کنند.

• از بوهای قوی، مانند بوی عطر اجتناب کنید
• درصورت امکان همراه با وعده های غذایی خود دارو مصرف کنید. اما ابتدا بررسی کنید که دارو باید با معده خالی مصرف شود یا خیر.
• به وسیله یک لوله نازک که در ورید وارد می شود(IV)، مایعات را به بدن وارد نمایید.
• داروهایی را تهیه کنید که تهوع و استفراغ را کنترل می کنند. بعضی از نمونه ها عبارتند از:
• پروکلروپرازین
• پرومتازین
• متوکلوپرامید
• اندانسترون
• آزمایشات زمانبندی شده برای کمک به پیدا کردن دلایل تهوع و استفراغ، مانند آزمایش اشعه X معده

اگر شما نیز از این بیماری رنج می‌برید بهتر است هر چه سریع‌تر برای معاینه اولیه و شروع فرآیند درمان به یک متخصص حاذق مراجعه نمایید.

دکتر مهدی افضل آقایی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در شهر مشهد دارای بورد فوق تخصصی

جهت اخذ نوبت می توانید همه روزه با شماره (۰۵۱)۳۸۷۰۴۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.

آدرس مطب: مشهد- بلوار کوثر- بین كوثر ۲و۴ – ساختمان فارابي – طبقه دوم

متخصص گوارش در مشهد