هر آنچه درباره هپاتیت D باید بدانید

هر آنچه درباره هپاتیت D باید بدانید

انواع بیماری هپاتیت

بیماری هپاتیت یک بیماری شایع است که توسط ویروس هپاتیت به فرد منتقل می شود. با توجه به اینکه ویروس هپاتیت شکل های مختلفی دارد، نحوه انتقال و نوع بیماری هپاتیت متفاوت است.

• هپاتیت A : از طریق تماس مستقیم با مدفوع آلوده یا آلودگی غیرمستقیم غذا یا آب با ویروس هپاتیت A منتقل می شود.
• هپاتیت B : از طریق قرار گرفتن در معرض مایعات بدن از جمله خون، ادرار و مایع منی پخش می شود.
• هپاتیت C : با قرار گرفتن در معرض خون یا سوزن آلوده به ویروس هپاتیت C منتقل می شود.
• هپاتیت E : در اثر عدم دسترسی به بهداشت عمومی مناسب و از طریق آلودگی غیرمستقیم غذا یا آب با مدفوع آلوده منتقل می‌شود.
• برخلاف سایر اشکال، هپاتیت D به طور خود به خودی در فرد ایجاد نمی شود و تنها می تواند افرادی را مبتلا کند که قبلاً به هپاتیت B مبتلا شده اند که ادامه به بررسی آن می پردازیم.

هپاتیت D چیست؟

هپاتیت D یک بیماری کبدی است که توسط ویروس هپاتیت دلتا (هپاتیت D) ایجاد می شود. هپاتیت D به عنوان «ویروس ماهواره ای» یا «ویروس ناقص» نیز شناخته می شود، زیرا فقط می تواند افرادی را آلوده کند که به ویروس هپاتیت B نیز آلوده هستند.

از این بیماری به عنوان هپاتیت دلتا نیز یاد می شود. یک عفونت کبدی است که توسط ویروس هپاتیت D ایجاد می شود. هپاتیت D فقط در افرادی مشاهده می شود که به ویروس هپاتیت B نیز مبتلا باشند. این بیماری زمانی پخش می شود که خون یا سایر مایعات بدن فرد آلوده به ویروس وارد بدن فردی غیر آلوده شوند.

بیماری هپاتیت D ممکن است به صورت یک عفونت کوتاه مدت بروز کند یا به به صورت یک عفونت مزمن طولانی مدت تبدیل شود و در صورت عدم درمان به موقع، می تواند علائم شدید و بیماری جدی ایجاد کند که منجر به آسیب مادام العمر به کبد و حتی مرگ شود.

بیماران مبتلا به هپاتیت D ممکن است به دو شکل عفونت را تجربه کنند:

• بیماران مبتلا به بیماری هپاتیت D ممکن است به طور همزمان به یک عفونت حاد (عفونت ناشی از هپاتیت B) مبتلا باشند. عفونت همزمان زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به طور همزمان به هر دو عفونت هپاتیت B و هپاتیت D آلوده می‌شود، که معمولاً نسبت به سوپر عفونت کمتر شایع است.

عفونت های همزمان معمولا باعث عفونت های حاد یا کوتاه مدت هپاتیت D و B می شوند. عفونت همزمان ممکن است باعث هپاتیت حاد شدید شود. در بیشتر موارد، افراد قادر به بهبودی و مبارزه با عفونت های حاد هپاتیت D و B هستند و ویروس ها از بین می روند. با این حال، در کمتر از ۵ درصد از افراد مبتلا به عفونت همزمان، هر دو، عفونت مزمن می شوند و از بین نمی روند.

• ممکن است در بدن بیماران مبتلا به بیماری هپاتیت D یک عفونت جدید یا «سوپر عفونت» وجود داشته باشد. سوپر عفونت زمانی رخ می دهد که فردی که قبلاً به هپاتیت B آلوده شده است به عفونت هپاتیت D مبتلا شود.

هنگامی که فرد دچار سوپر عفونت می شود، ممکن است علائم هپاتیت حاد شدید داشته باشد. تا ۹۰ درصد از افراد مبتلا به سوپر عفونت قادر به مبارزه با ویروس هپاتیت D نیستند و به هپاتیت D مزمن مبتلا می شوند.

هر دو شکل عفونت می توانند باعث یک بیماری مزمن و طولانی مدت در فرد شوند. سن شروع ابتلا به هپاپیت D ممکن است در بدو تولد از طریق انتقال مادر به کودک باشد که البته این مورد نادر است و یا ممکن است از طریق انتقال عفونت در بزرگسالی رخ دهد.

راه های انتقال هپاتیت D

راه های انتقال هپاتیت D مانند هپاتیت B، از طریق پوست (از طریق تزریق، خالکوبی و …) یا از طریق تماس با خون یا فرآورده های خونی آلوده اتفاق می افتد. انتقال از مادر آلوده به جنین نیز ممکن است اتفاق بیفیتد اما این حالت نادر است.

افرادی که مواد مخدر تزریق می کنند و افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C یا عفونت ایدز با احتمال بیشتری در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. همچنین خطر ابتلا به عفونت همزمان در افرادی که همودیالیز می شوند و از طریق روابط جنسی و همجنس بازی افزایش می یابد.

انجام واکسیناسیون علیه ویروس هپاتیت B از عفونت همزمان هپاتیت D جلوگیری می کند و از این رو گسترش برنامه های ایمن سازی هپاتیت B در دوران کودکی منجر به کاهش بروز هپاتیت D  شده است.

روش تشخیص هپاتیت D

برای تشخیص دقیق بیماری هپاتیت D  پزشک یک آزمایش خون انجام می دهد که می تواند آنتی بادی های ضد هپاتیت D را در خون فرد تشخیص دهد. اگر آنتی بادی پیدا شد، به این معنی است که فرد در معرض ویروس هپاتیت D قرار دارد.

همچنین ممکن است پزشک در صورت مشکوک بودن به آسیب کبدی، پیشنهاد آزمایش بررسی عملکرد کبد را بدهد. این آزمایش، یک نوع آزمایش خون است که سلامت کبد فرد را با اندازه گیری سطح پروتئین ها، آنزیم های کبدی و میزان بیلی روبین خون ارزیابی می کند. نتایج آزمایش عملکرد کبد نشان می دهد که آیا کبد سالم است یا آسیب دیده است.

روش درمان هپاتیت D

هیچ درمان شناخته شده ای برای هپاتیت حاد یا مزمن D وجود ندارد. برخلاف سایر اشکال هپاتیت، به نظر نمی‌رسد داروهای ضد ویروسی در درمان هپاتیت D تاثیر زیادی داشته باشند. ممکن است پزشک بیماری هپاتیت D مزمن را با داروهایی به نام اینترفرون درمان کنند. البته هنوز محققان به دنبال روش های درمانی جدید برای درمان هپاتیت D هستند.

افراد مبتلا به هپاتیت D ممکن است به درمان همزمان هپاتیت B نیاز داشته باشند. در درمان هپاتیت B از داروهای ضد ویروسی و داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی استفاده می شود که به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا با ویروس مبارزه کند.

در طول درمان هپاتیت D ممکن است پزشک برنامه خاصی که شامل استراحت در رختخواب، نوشیدن مقدار زیاد مایعات، پرهیز از مصرف داروهای غیرضروری، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل برای درمان بیماری‌های کبدی و مصرف داروهای ضد تهوع را دنبال کند.

در صورتی که افراد مبتلا به هپاتیت D مزمن دچار عوارض خاصی شوند، بر اساس نوع عارضه درمان خاصی دنبال می شود. مثلاً در موارد شدید آسیب کبدی یا نارسایی کبد، پیوند کبد ممکن است ضروری باشد.

درمان عوارض هپاتیت D

اگر هپاتیت مزمن D منجر به سیروز شود، باید فرد به پزشک متخصص بیماری های کبدی مراجعه کند. پزشکان می توانند مشکلات سلامتی مرتبط با سیروز را با داروها، جراحی و دیگر روش های پزشکی درمان کنند. ابتلا به سیروز کبدی، احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. در این شرایط ممکن است پزشک انجام سونوگرافی یا نوع دیگری از تصویربرداری را برای بررسی سرطان کبد تجویز کند.

در صورتی که هپاتیت حاد D منجر به نارسایی حاد کبدی شود، یا اگر هپاتیت مزمن D منجر به نارسایی کبد یا سرطان کبد شود، ممکن است فرد به پیوند کبد نیاز داشته باشد. اگر فرد مبتلا به سیروز یا نوع دیگری از آسیب کبدی باشد، ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشد. پیوند کبد یک عمل جراحی بزرگ است که شامل برداشتن کبد آسیب دیده و جایگزینی آن با یک کبد سالم از اهداکننده است.

عوارض هپاتیت حاد D

در موارد نادر، هپاتیت حاد D می تواند منجر به نارسایی حاد کبدی شود، وضعیتی که در آن کبد به طور ناگهانی از کار می افتد. اگرچه نارسایی حاد کبد معمولاً اتفاق نیم افتد، اما عفونت های هپاتیت D و B بیشتر از عفونت هپاتیت B به تنهایی منجر به نارسایی حاد کبدی می شوند.

عوارض هپاتیت D مزمن

هپاتیت مزمن D ممکن است منجر به سیروز، نارسایی کبد و سرطان کبد شود. افرادی که هپاتیت مزمن B و D دارند بیشتر از افرادی که به تنهایی هپاتیت B مزمن دارند، به این عوارض مبتلا می شوند.

• سیروز

سیروز وضعیتی است که در آن کبد به آرامی تجزیه می شود و نمی تواند به طور طبیعی کار کند. بافت اسکار جایگزین بافت سالم کبد می شود و تا حدی جریان خون را از طریق کبد مسدود می کند. در مراحل اولیه سیروز، کبد به کار خود ادامه می دهد. با بدتر شدن سیروز، کبد شروع به از کار افتادن می کند.

• نارسایی کبد

نارسایی کبدی که بیماری کبدی مرحله نهایی نیز نامیده می شود، طی ماه ها یا سال ها پیشرفت می کند. در مرحله پایانی بیماری کبد، کبد دیگر نمی تواند وظایف مهمی را انجام دهد یا سلول های آسیب دیده را جایگزین کند.

• سرطان کبد

ابتلا به هپاتیت مزمن B و هپاتیت مزمن D احتمال ابتلا به سرطان کبد پیوند خارجی NIH را افزایش می دهد. پزشک ممکن است آزمایش خون و سونوگرافی NIH خارجی یا نوع دیگری از آزمایش تصویربرداری را برای بررسی سرطان کبد پیشنهاد دهد. تشخیص سرطان در مراحل اولیه شانس درمان سرطان را افزایش می دهد.

علائم و نشانه های بیماری هپاتیت D

عفونت هپاتیت D ممکن است به صورت یک بیماری حاد بروز کند و به طور ناگهانی برطرف شود یا ممکن است تبدیل به یک بیماری طولانی مدت (بیماری مزمن) شود.

• علائم و نشانه های عفونت حاد هپاتیت D معمولاً ۳-۷ هفته پس از عفونت اولیه ظاهر می شوند و از علائم مشاهده شده در سایر انواع عفونت هپاتیت حاد ویروسی قابل تشخیص نیستند. برخی از این علائم عبارتند از تب، خستگی، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم، ادرار تیره رنگ، اجابت مزاج به رنگ خاک رس، درد مفاصل و یرقان. این علائم می تواند در برخی موارد به نارسایی کبد و مرگ منجر شود یا می تواند برطرف شود و به یک عفونت مزمن تبدیل شود.
• از سوی دیگر، عفونت مزمن هپاتیت D، پیشرفت بیماری را در بیماران مبتلا به هپاتیت B مزمن تسریع می‌کند که منجر به ایجاد زودتر سیروز، سرطان کبد و جبران خسارت کبدی می‌شود. یک فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن که به عفونت هپاتیت D مبتلا می شود، شانس بسیار کمی برای پاکسازی خود به خودی ویروس دارد و بیش از ۸۰ درصد از بیماران آلوده به هپاتیت D به عفونت مزمن هپاتیت D به عنوان سوپر عفونت مبتلا می شوند.

در هپاتیت حاد، عفونت همزمان هپاتیت B و D می تواند به هپاتیت خفیف تا شدید با علائم و نشانه هایی غیرقابل تشخیص از سایر انواع عفونت های هپاتیت حاد ویروسی منجر شود. این ویژگی‌ها معمولاً ۳ تا ۷ هفته پس از عفونت اولیه ظاهر می‌شوند و شامل تب، خستگی، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، ادرار تیره، مدفوع کم‌رنگ و زردی (زرد چشم) می‌شوند.

در افرادی که مبتلا به سوپر عفونت D  هستند احتمال پیشرفت سیروز نسبت به از افرادی که فقط به هپاتیت B آلوده شده اند، با سرعت بیشتری اتفاق می افتد. از طرفی بیماران مبتلا به سیروز ناشی از هپاتیت D در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد هستند. البته، مکانیسمی که در آن هپاتیت D باعث هپاتیت شدیدتر و پیشرفت سریعتر فیبروز نسبت به هپاتیت  Bبه تنهایی می شود، نامشخص است.

راه های پیشگیری از هپاتیت D

تنها راه شناخته شده برای جلوگیری از هپاتیت D جلوگیری از ابتلا به هپاتیت B است و هر فردی می تواند با انجام اقدامات پیشگیرانه مانند واکسن زدن، دوری از سرنگ آلوده، رابطه جنسی ناسالم و… خطر ابتلا به هپاتیت B و در نتیجه هپاتیت D را کاهش دهد.

سخن آخر اینکه…

هپاتیت D یکی از انواع هپاتیت است که فقط در افرادی بروز می کند که به هپاتیت B مبتلا باشند یا قبلاً مبتلا شده باشد. متاسفانه درمان قطعی و واکسن برای این بیماری وجود ندارد. البته برخی از داروها توسط پزشکان متخصص تجویز می شود اما بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت D واکسینه شدن در برابر هپاتیت B و دوری از خون آلوده و رابطه جنسی ناسالم است.

 شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما در ارتباط باشید .

با ما در ارتباط باشید