سیروز کبدی نام یک بیماری است که به کبد آسیب می رساند. کبد عضوی بزرگ در سمت راست و بالای شکم است. آسیب به کبد می تواند باعث خونریزی شدید، تورم و مشکلات تنفسی شود.

علائم سیروز کبدی چیست؟

برخی از افراد مبتلا به سیروز هیچ علامتی ندارند اما اگر علائم این بیماری ظاهر شود می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تورم در شکم و پاها و جمع شدن مایع در ریه ها
• خونریزی شدید از رگ های خونی در مری که لوله ای است که دهان را به معده متصل می کند
• کبودی یا خونریزی
• مشکل در تنفس
• احساس پری و سیری
• احساس خستگی
• مشکلات در خواب به صورت نداشتن خواب کافی و یا پرخواب شدن
• زرد شدن پوست و یا سفید شدن چشم ها که زردی نام دارد
• سرگیجه های ناگهانی
• کما

سیروز همچنین می تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت شود و خطر ابتلا به سرطان کبد را نیز افزایش می دهد.

چه چیز باعث به وجود آمدن سیروز کبدی می شود؟

هنگامی که چیزی به کبد آسیب می رساند این ارگان تلاش می کند تا خود را ترمیم کند. در این پروسه، زخم ها تشکیل می شوند. علل آسیب کبدی عبارتند از:

مصرف زیاد الکل

افرادی که معتاد به الکل هستند و یا مصرف بالایی دارند بیشتر در خطر ابتلا به سیروز کبدی قرار دارند.

هپاتیت ب یا هپاتیت سی

ویروس ها باعث به وجود آمدن بیماری های کبدی می شوند. ویروس این بیماری در افراد با به اشتراک گذاشتن سوزن و یا داشتن رابطه جنسی با افراد آلوده، منتقل می شود.

استاتو هپاتیت غیرطبیعی (NASH)

افراد مبتلا به این بیماری اغلب الکل مصرف نمی کنند. پزشکان هنوز درباره علت NASH مطمئن نیستند اما بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری دارای اضافه وزن و دیابت هستند.

آیا آزمایشی برای سیروز وجود دارد؟

بله. آزمایش های موجود برای تشخیص این بیماری عبارتند از:

• بیوپسی

در این آزمایش، پزشک یک سوزن را در کبد قرار داده و یک نمونه کوچک از بافت را بیرون می آورد. نمونه نشان خواهد داد که کبد چقدر آسیب دیده است.

• آزمایش خون

نتایج آزمایش خون می تواند نشان دهد که چه چیزی باعث بیماری شده است.

• تصویر برداری

پزشک ممکن است تصویر برداری از کبد را با سونوگرافی و یا MRI تجویز نماید.

آیا می توانم کاری انجام دهم که از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری کنم؟

پاسخ مثبت است. برای حفاظت از سلامت کبدتان می توانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:

از الکل اجتناب کنید

قبل از شروع به مصرف هر داروی جدید از جمله داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و یا استامینوفن با پزشک خود مشورت کنید. همچنین قبل از مصرف هر گونه گیاه، ویتامین و یا مکمل نیز با پزشک خود صحبت کنید. بعضی از داروها و مکمل ها می توانند به کبد آسیب برسانند.

واکسیناسیون علیه بیماری های هپاتیت A و B را انجام دهید.

بهتر است این کار را قبل از تجربه عفونت انجام دهید.

سیروز چگونه درمان می شود؟

درمان سیروز کبدی به علت، شدت و علائم آن بستگی دارد. درمان ها به چند دسته اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از:

درمان علت بیماری

برخی از علل سیروز کبدی را می تواند درمان کرد. به عنوان مثال افراد مبتلا به سیروز ناشی از الکل می توانند نوشیدن را متوقف کنند. همچنین افراد مبتلا به هپاتیت مزمن سی و بی می توانند دارو مصرف کنند.

کاهش خطر خونریزی

سیروز می تواند رگ های خونی اطراف مری را تحریک کرده و باعث خونریزی شود. برای جلوگیری از این اتفاق پزشک می تواند:

• داروهایی به نام بتا بلوکرها را تجویز کند. این داروها فشار خون در کبد را کاهش می دهند و باعث کاهش احتمال خونریزی می شوند.
• باند های کوچکی را در اطراف رگ های خونی متورم قرار دهد.

کاهش مایعات شکمی

افرادی که مبتلا به سیروز کبدی هستند ممکن است تجربه پر شدن شکم با مایعات را داشته باشند. پزشک می تواند برای کاهش میزان تولید مایعات:

• داروهایی با نام دیورتیک ها را تجویز می کنند. این داروها ادرار را زیاد می کنند. افرادی که از این دسته دارویی استفاده می کنند نیز باید میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهند.
• مایعات را از شکم با استفاده از یک سوزن تخلیه کند.
• دستگاهی را در کبد قرار دهد که ایجاد مایع در شکم را کاهش دهد که به این روش اصطلاحا TIPS گفته می شود.

درمان و یا پیشگیری از عفونت

احتمال ابتلا به عفونت در افراد مبتلا به سیروز بسیار بیشتر از افراد عادی است. همچنین درصورت بروز عفونت این افراد بیماری را با شدت بیشتری تجربه می کنند. در نتیجه افراد مبتلا به سیروز کبدی گاهی به آنتی بیوتیک هایی نیاز دارند که به درمان و یا پیشگیری از عفونت کمک کند. اکثر افراد مبتلا به سیروز نیز باید واکسن آنفولانزا و دیگر واکسن ها را برای جلوگیری از عفونت های معمولی دریافت کنند.

درمان سرگیجه

سیروز پیشرفته می تواند سبب ایجاد سرگیجه شود. پزشک معمولا از لاکتولوز که یک حجم دهنده مدفوع است استفاده می کند و یا حتی برخی آنتی بیوتیک ها را برای درمان سرگیجه تجویز می کند.

آیا نیاز به کبد جدید خواهد بود؟

افراد مبتلا به سیروز شدید نیاز به دریافت یک کبد جدید دارند. قبل از اینکه این بیماری بسیار پیشرفته شود بهتر است که با پزشک در رابطه با عمل جراحی صحبت کنید تا بفهمید که آیا پیدا کردن یک پیوند کبد می تواند گزینه ی مناسبی برای شما باشد یا خیر؟ البته برای پیدا شدن کبد جدید حداقل به دو سال زمان نیاز است.

آیا می توان از بروز سیروز کبدی جلوگیری کرد؟

در صورت انجام کارهای زیر شما می توانید شانس خود را در ابتلا به سیروز کاهش دهید.

• درصورت وجود مشکلات الکلی از پزشک کمک بگیرید
• اگر هنوز واکسن هپاتیت B و یا هپاتیت A را دریافت نکرده اید، برای آن اقدام کنید.
• از کاندوم در هنگام برقراری رابطه جنسی استفاده نمایید.
• سوزن دارو را به هیچ عنوان با هیچ کسی به اشتراک نگذارید.

با این وجود درمان و تشخیص قطعی بیماری به عهده پزشک معالج شماست و بهتر است از هرگونه خوددرمانی و یا استفاده خودسرانه دارو در این امر اجتناب شود. لذا بهتر است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا روند درمان برای شما آغاز شود.

دکتر مهدی افضل آقایی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در شهر مشهد دارای بورد فوق تخصصی

جهت اخذ نوبت می توانید همه روزه با شماره (۰۵۱)۳۸۷۰۴۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.

آدرس مطب: مشهد- بلوار کوثر- بین كوثر ۲و۴ – ساختمان فارابي – طبقه دوم

 

متخصص گوارش در مشهد