کبد چرب غیر الکلی که اصطلاحا NAFLD نیز نامیده می شود وضعیتی است که در کبد، چربی تولید می شود و همانطور که می دانید، کبد یک عضو بزرگ در قسمت راست و بالای شکم است.

به طور کلی دو نوع کبد چرب و یا NAFLD وجود دارد:

• کبد چرب غیر الکلی ( NAFL )

در این نوع کبد چرب، کبد دارای چربی است اما ملتهب نیست.

• استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)

در این نوع بیماری کبد دارای چربی بوده و ملتهب نیز هست

در این مقاله قصد داریم به بررسی مورد دوم یعنی NASH بپردازیم. زیرا شرایطی است که می تواند به مشکلات بیشتری منجر شود.

افرادی که بیش از اندازه الکل مصرف می کنند می توانند شرایط مشابهی با NASH داشته باشند. اما این بیماری ممکن است حتی در افرادی که الکل مصرف نمی کنند و یا افرادی که الکل کمی مصرف می کنند نیز رخ دهد.

چه چیزی باعث ایجاد کبد چرب غیر الکلی و یا NASH می شود؟

هنوز علت اصلی به وجود آمدن این بیماری کاملا مشخص نیست اما پزشکان بر این باورند که شرایط خاصی می تواند بر روی این بیماری موثر باشد. این عوامل عبارتند از:

• اضافه وزن
• دیابت که موجب افزایش قند خون می شود
• کلسترول بالا
• مصرف داروهای به خصوص

علائم کبد چرب غیرالکلی چست؟

اکثر افراد مبتلا به این بیماری علائم خاصی ندارند. پزشک ممکن است با توجه به نتایج آزمایش های خون معمول شما به وجود NASH مشکوک شود.

آیا نیاز به انجام آزمایشات بیشتری هست؟

بله! اگر پزشک مشکوک به وجود این بیماری در شما شود، احتمالا برای شما آزمایشات زیر را تجویز می کند:

• آزمایشات خون بیشتر
• آزمایشات تصویر برداری از کبد مانند سونوگرافی، CT ، و یا MRI

این آزمایشات به منظور تصویربرداری از داخل بدن تجویز می شوند.

برخی ممکن است نیاز به بیوپسی کبدی داشته باشند.در طول این آزمایش پزشک یک نمونه کوچک از بافت کبد را خارج کرده و سپس یک پزشک دیگر آن را در زیر میکروسکوپ مشاهده می کند تا ببیند آیا نشانه ای از NASH وجود دارد یا خیر.

بیوپسی کبدی تنها آزمایشی است که به طور قطعی مشخص می کند که آیا شما مبتلا به کبد چرب غیر الکلی شده اید یا نه! اگر پزشک از مبتلا شدن به NASH مطمئن نباشد و یا برای اینکه بخواهد میزان التهاب در کبد را بررسی کند این آزمایش را برای شما تجویز می کند.

اگر آزمایش خون و آزمایشات تصویر برداری شما طبیعی باشد مطمئنا احتیاجی به بیوپسی کبدی نخواهید داشت.

NASH چگونه درمان می شود؟

NASH به طور مستقیم درمان نمی شود اما اگر شرایطی که موجب بروز این امر شده بهبود یابد، احتمال بهبود بیمار نیز زیاد است. برای مثال کم کردن وزن، کنترل قند خون و کلسترول می تواند به بهبود NASH کمک نماید.

با توجه به این موضوع پزشک شما می تواند:

• به شما توصیه نماید که وزن خود را کم کنید.

اگر پزشک به شما توصیه کرد که وزن خود را کم کنید بهتر است که این کار را به آرامی انجام دهید. بیشتر از ۳٫۵ پوند و یا ۱٫۶ کیلوگرم در هفته نباید وزن کم کنید.

• اگر قند خون بالا دارید، قند خون خود را کنترل نمایید.
• اگر کلسترول بالا دارید، کلسترول بالا را درمان کنید.

ایجاد این تغییرات علاوه بر کمک به NASH برای خود شخص نیز بسیار مفید است. چرا که می تواند احتمال ابتلا به حمله قلبی و یا سکته مغزی را کاهش دهد. این موضوع بسیار مهم است چرا که اکثر افرادی که مبتلا به NASH هستند اغلب در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی و یا سکته مغزی هستند.

• اگر دارویی مصرف میکنید که می تواند خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی را افزایش دهد پزشک این دارو را متوقف و یا تغییر می دهد.
• اگر مبتلا به کبد چرب شدید هستید اما دیابت و یا بیماری قلبی ندارید، پزشک ممکن است برای شما ویتامین E تجویز نماید.

مطالعاتی وجود داشته اند که نشان داده اند ویتامین ای می تواند برخی از آسیب های کبدی را که به دلیل NASH است کاهش دهد.

اما از طرفی برخی مطالعات دیگر نشان از افزایش خطر مرگ و میر در دوزهای بالای مصرف ویتامین E داشته اند به همین دلیل به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک، ویتامین ای را خودسرانه مصرف نکنید.

آیا کبد چرب غیرالکلی در طول زمان بدتر می شود؟

NASH یا کبد چرب غیر الکلی معمولا در طول زمان بدتر نمی شود. اما گاهی اوقات باعث بروز آلودگی شدید کبدی با نام سیروز می شود. سیروز ممکن است باعث به وجود آمدن علائم مختلفی مانند تورم در پاها، مشکل تنفس، یا احساس خستگی شود. اگر به سیروز مبتلا شده باشید، پزشک با شما درباره انواع روش های درمان صحبت خواهد کرد.

آیا نیاز به پیگیری مداوم توسط پزشک وجود دارد؟

پاسخ مثبت است. افرادی که مبتلا به کبد چرب غیرالکلی هستند نیاز دارند که برای چک آپ منظم خود به پزشک مراجعه نمایند. پزشک به طور مرتب آزمایشات را پیگیری خواهد کرد که این آزمایشات اغلب شامل آزمایش خون است.

اگر شما نیز از این بیماری رنج می‌برید بهتر است هر چه سریع‌تر برای معاینه اولیه و شروع فرآیند درمان به یک متخصص حاذق مراجعه نمایید.

دکتر مهدی افضل آقایی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در شهر مشهد دارای بورد فوق تخصصی

جهت اخذ نوبت می توانید همه روزه با شماره (۰۵۱)۳۸۷۰۴۰۶۶ تماس حاصل فرمایید.

آدرس مطب: مشهد- بلوار کوثر- بین كوثر ۲و۴ – ساختمان فارابي – طبقه دوم

متخصص گوارش در مشهد